Please use this identifier to cite or link to this item:
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/39036Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.author | Τσιάρας, Ευάγγελος | el |
| dc.date.accessioned | 2025-06-17T07:01:08Z | - |
| dc.date.available | 2025-06-17T07:01:08Z | - |
| dc.identifier.uri | https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/39036 | - |
| dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/ | * |
| dc.subject | Κοινωνική αποδοχή | el |
| dc.subject | Social acceptance | en |
| dc.subject | Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας | el |
| dc.subject | Renewable energy sources | en |
| dc.subject | Εκπαίδευση/ενημέρωση | el |
| dc.subject | Education/information | en |
| dc.subject | Παρανοήσεις/αντιλήψεις πολιτών | el |
| dc.subject | Citizens’ perceptions/misconceptions | en |
| dc.subject | Περιφέρεια Ηπείρου | el |
| dc.subject | Region of Epirus | en |
| dc.title | Η κοινωνική αποδοχή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και ο ρόλος της εκπαίδευσης: αντιλήψεις και παρανοήσεις πολιτών για τα φωτοβολταϊκά και τα αιολικά πάρκα στην Περιφέρεια Ηπείρου | el |
| dc.title | Social acceptance of renewable energy sources and the role of education: citizens' perceptions and misconceptions about photovoltaics and wind farms in the Region of Epirus | en |
| dc.type | masterThesis | en |
| heal.type | masterThesis | el |
| heal.type.en | Master thesis | en |
| heal.type.el | Μεταπτυχιακή εργασία | el |
| heal.classification | Εκπαίδευση | el |
| heal.dateAvailable | 2025-06-17T07:02:09Z | - |
| heal.language | el | el |
| heal.access | free | el |
| heal.recordProvider | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης | el |
| heal.publicationDate | 2025 | - |
| heal.bibliographicCitation | Να αναφέρει κάποιος άλλος την εργασίας μου | el |
| heal.abstract | Η παρούσα μεταπτυχιακή διατριβή εξετάζει εις βάθος την κοινωνική αποδοχή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στην Περιφέρεια Ηπείρου, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στον ρόλο της εκπαίδευσης και της ενημέρωσης ως καταλυτικών παραγόντων διαμόρφωσης στάσεων και αντιλήψεων των πολιτών απέναντι στα έργα αιολικής και ηλιακής ενέργειας. Η μετάβαση προς ένα βιώσιμο ενεργειακό μοντέλο αποτελεί καίρια πρόκληση της σύγχρονης εποχής και προϋποθέτει όχι μόνο τεχνολογική και οικονομική καινοτομία, αλλά και κοινωνική νομιμοποίηση, εμπιστοσύνη και ενεργό συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών. Στόχος της διατριβής είναι να καταγράψει, να αναλύσει και να ερμηνεύσει τις αντιλήψεις, τις παρανοήσεις και τις στάσεις των πολιτών της Ηπείρου απέναντι στις ΑΠΕ, λαμβάνοντας υπόψη κοινωνικά, δημογραφικά και εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά. Εξετάζεται η συσχέτιση της κοινωνικής αποδοχής με παράγοντες όπως η ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, το φύλο, το επάγγελμα, αλλά και η χωρική τοποθέτηση (αστικές – αγροτικές περιοχές, με ή χωρίς οπτική επαφή με έργα ΑΠΕ). Παράλληλα, μελετώνται ζητήματα εμπιστοσύνης στους θεσμούς, το φαινόμενο «Not in my backyard» (NIMBY), οι περιβαλλοντικές ευαισθησίες και οι πολιτισμικές ιδιαιτερότητες της περιοχής. Η μεθοδολογική προσέγγιση βασίστηκε στη συλλογή πρωτογενών δεδομένων μέσω δομημένου ερωτηματολογίου που διανεμήθηκε σε δείγμα 320 πολιτών. Η δειγματοληψία έγινε με τρόπο που να επιτρέπει συγκρίσεις μεταξύ αγροτικών περιοχών με οπτική επαφή, χωρίς οπτική επαφή και αστικών περιοχών. Το ερωτηματολόγιο διαμορφώθηκε βάσει της σχετικής διεθνούς και ελληνικής βιβλιογραφίας και περιλάμβανε ερωτήσεις για την αντίληψη της κλιματικής αλλαγής, τις επιπτώσεις των ΑΠΕ στο περιβάλλον και στις ανθρώπινες δραστηριότητες, καθώς και τον ρόλο της εκπαίδευσης στην ενίσχυση της αποδοχής. Τα αποτελέσματα ανέδειξαν σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των πληθυσμιακών ομάδων. Οι κάτοικοι των αστικών περιοχών εμφανίζονται περισσότερο θετικοί απέναντι στις ΑΠΕ, ενώ οι κάτοικοι αγροτικών περιοχών με άμεση οπτική επαφή εκφράζουν υψηλότερα επίπεδα επιφυλακτικότητας, κυρίως λόγω αισθητικής επιβάρυνσης του τοπίου και αμφιβολιών για τα τοπικά οφέλη. Αντιθέτως, στις αγροτικές περιοχές χωρίς άμεση επαφή, εντοπίζεται συχνά έλλειψη πληροφόρησης ή παρανοήσεις για τις επιπτώσεις των ΑΠΕ. Η ηλικία και το επίπεδο εκπαίδευσης αναδείχθηκαν ως κρίσιμοι παράγοντες, με τους νεότερους και περισσότερο μορφωμένους συμμετέχοντες να εμφανίζουν υψηλότερα επίπεδα αποδοχής και περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης. Η έρευνα επιβεβαίωσε τη σημασία της εκπαίδευσης όχι μόνο ως εργαλείο μετάδοσης γνώσης αλλά και ως μέσο διαμόρφωσης στάσεων, ενίσχυσης της κριτικής σκέψης και κινητοποίησης για περιβαλλοντική δράση. Η απουσία διαφανών διαδικασιών λήψης αποφάσεων, η αδυναμία ουσιαστικής συμμετοχής των πολιτών και η έλλειψη ενημέρωσης δημιουργούν πεδία δυσπιστίας, τα οποία εμποδίζουν την επιτυχία των έργων ΑΠΕ και διαιωνίζουν φαινόμενα κοινωνικής αντίστασης, ακόμη και σε περιπτώσεις που τα έργα φέρουν μακροπρόθεσμα οφέλη. Η περίπτωση της Περιφέρειας Ηπείρου προσφέρει ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα περιοχής με έντονα πολιτισμικά και τοπιογραφικά χαρακτηριστικά, όπου η κοινωνική αποδοχή αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για τη βιωσιμότητα των επενδύσεων στις ΑΠΕ. Το φυσικό τοπίο, η περιβαλλοντική ευαισθησία των κατοίκων και η τοπική κοινωνική συνοχή διαμορφώνουν ένα σύνθετο πλαίσιο μέσα στο οποίο καλούνται να ενταχθούν οι πολιτικές ενεργειακής μετάβασης. Το φαινόμενο NIMBY, η ανασφάλεια για τη δίκαιη κατανομή των ωφελειών, αλλά και η απουσία ενημέρωσης και εκπαίδευσης εντείνουν τις κοινωνικές αντιστάσεις. Η διατριβή προτείνει ένα σύνολο μέτρων για την ενίσχυση της κοινωνικής αποδοχής, όπως: η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης στην τυπική και άτυπη εκπαίδευση, η οργάνωση συμμετοχικών διαδικασιών (δημόσιες διαβουλεύσεις, εργαστήρια πολιτών), η παροχή κινήτρων τοπικής επιστροφής οφέλους και η διαμόρφωση επικοινωνιακών στρατηγικών με βάση τις ανάγκες κάθε κοινότητας. Επίσης, προτείνεται η πιλοτική εφαρμογή προγραμμάτων εκπαίδευσης σε τοπικό επίπεδο ώστε να ενισχυθεί η περιβαλλοντική παιδεία και η ικανότητα των πολιτών να συμμετέχουν ενεργά και τεκμηριωμένα στη διαμόρφωση ενεργειακής πολιτικής. Συνολικά, η διατριβή συνεισφέρει στην ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία προτείνοντας ένα συνθετικό πλαίσιο που συνδυάζει τη θεωρητική προσέγγιση της κοινωνικής αποδοχής με ποσοτικά και ποιοτικά εμπειρικά δεδομένα. Η ενίσχυση της κοινωνικής αποδοχής των ΑΠΕ δεν μπορεί να αντιμετωπίζεται ως ζήτημα απλής επικοινωνίας, αλλά προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή, την κοινωνική ενδυνάμωση και την καλλιέργεια κουλτούρας περιβαλλοντικής δικαιοσύνης και συνεργασίας. Η Περιφέρεια Ηπείρου, με τις ιδιαιτερότητές της, μπορεί να λειτουργήσει ως πρότυπο περιφερειακού μετασχηματισμού προς ένα πιο βιώσιμο, δίκαιο και κοινωνικά αποδεκτό ενεργειακό μέλλον. | el |
| heal.abstract | This MSc thesis explores in depth the issue of social acceptance of Renewable Energy Sources (RES) in the Region of Epirus, with a particular focus on the role of education and public information as catalytic factors shaping citizens’ attitudes and perceptions toward wind and solar energy projects. The transition to a sustainable energy model represents a major challenge of our time, requiring not only technological and economic innovation but also social legitimacy, trust and active engagement of local communities. The aim of the study is to record, analyze and interpret the perceptions, misconceptions and attitudes of the residents of Epirus regarding RES, taking into account social, demographic and educational factors. The analysis investigates the correlation between social acceptance and variables such as age, education level, gender, occupation and spatial characteristics (urban vs rural areas, with or without visual contact with RES projects). The thesis also addresses issues of institutional trust, the “Not In My Backyard” (NIMBY) phenomenon, environmental concerns and local cultural specificities. The methodological approach is based on the collection of primary data through a structured questionnaire administered to a sample of 320 individuals. The sampling strategy allowed for comparisons between rural areas with visual exposure to RES, those without and urban populations. The questionnaire was developed using relevant Greek and international literature and included sections on perceptions of climate change, the perceived environmental and social impacts of RES and the role of education in fostering acceptance. Findings reveal significant differences between population groups. Urban residents tend to be more favorable toward RES, whereas rural residents with direct visual contact express higher levels of skepticism, primarily due to aesthetic landscape concerns and doubts about local benefits. In rural areas without direct exposure, a lack of information or misconceptions about RES impacts is frequently observed. Age and education emerged as key factors, with younger and more educated respondents exhibiting higher levels of acceptance and environmental awareness. The study confirms the importance of education not only as a channel of knowledge transmission but also as a tool for shaping attitudes, fostering critical thinking and mobilizing environmental action. The absence of transparent decision-making, limited citizen participation and poor public communication contribute to widespread distrust, which hinders the successful implementation of RES projects and fuels social resistance, even in cases where long-term community benefits are evident. The Region of Epirus presents a representative case of a territory with strong cultural and landscape identity, where social acceptance is a decisive factor in the viability of RES investments. Its natural beauty, environmental sensitivity and cohesive social fabric constitute a complex setting within which energy policies must be integrated. NIMBY reactions, perceived injustices in the distribution of benefits and lack of public engagement intensify local resistance. The thesis proposes a set of measures to enhance social acceptance, including: integrating environmental education into both formal and informal learning, promoting participatory processes (public consultations, citizen workshops), providing local benefit-sharing incentives and developing communication strategies tailored to each community’s specific needs. Pilot educational programs at the local level are also recommended, aiming to strengthen environmental literacy and empower citizens to participate meaningfully and critically in shaping energy policies. Overall, the thesis contributes to Greek and international academic discourse by proposing a synthetic framework that combines the theoretical perspective of social acceptance with empirical data, both quantitative and qualitative. Enhancing the social acceptance of RES should not be treated merely as a matter of communication, but rather as a process of civic engagement, social empowerment and the cultivation of environmental justice and cooperation. The Region of Epirus, with its unique characteristics, can serve as a model for regional transformation toward a more sustainable, fair and socially accepted energy future. | en |
| heal.advisorName | Γαβριλάκης, Κωνσταντίνος | el |
| heal.committeeMemberName | Κώτσης, Κωνσταντίνος | el |
| heal.committeeMemberName | Στύλος, Γεώργιος | el |
| heal.academicPublisher | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Αγωγής. Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης | el |
| heal.academicPublisherID | uoi | el |
| heal.numberOfPages | 186 σ. | el |
| heal.fullTextAvailability | true | - |
| Appears in Collections: | Διατριβές Μεταπτυχιακής Έρευνας (Masters) - ΠΤΔΕ | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| Μ.Ε. Τσιάρας Ευάγγελος (2025).pdf | 11.94 MB | Adobe PDF | View/Open |
This item is licensed under a Creative Commons License
