Please use this identifier to cite or link to this item: https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/28617
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.authorΠασσάς, Δημήτριοςel
dc.date.accessioned2017-12-04T09:56:11Z-
dc.date.available2017-12-04T09:56:11Z-
dc.identifier.urihttps://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/28617-
dc.identifier.urihttp://dx.doi.org/10.26268/heal.uoi.2397-
dc.rightsDefault License-
dc.subjectΠαιχνίδιel
dc.subjectΟντολογίαel
dc.subjectΕνel
dc.subjectΠολλαπλόel
dc.subjectPlayen
dc.subjectOntologyen
dc.subjectOneen
dc.subjectManyen
dc.titleΗ οντολογία του παιχνιδιού στον Ηράκλειτο και τον Νίτσεel
dc.titleThe ontology of play in Heraclitus and Nietzscheen
heal.typemasterThesis-
heal.type.enMaster thesisen
heal.type.elΜεταπτυχιακή εργασίαel
heal.classificationΟντολογίαel
heal.dateAvailable2017-12-04T09:57:11Z-
heal.languageel-
heal.accessfree-
heal.recordProviderΠανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίαςel
heal.publicationDate2017-
heal.bibliographicCitationΒιβλιογραφία : σ. 111-114el
heal.abstractΟι απαρχές της έννοιας του παιχνιδιού ως αντικειμένου της φιλοσοφικής σκέψης, με αναφορά τόσο στον άνθρωπο όσο και στον κόσμο αλλά και ως μεταφοράς και συμβόλου για τη διαρκή ροή των πάντων, ανιχνεύονται στην εποχή όπου αρχίζει να αναδύεται στην φιλοσοφία η προβληματική της σχέσης μεταξύ του ενός και των πολλών. Ο πρώιμος ελληνικός στοχασμός παρείχε δύο απαντήσεις στο ερώτημα για την αρχή του κόσμου. Η πρώτη απάντηση, η οποία είναι γνωστή ως ενισμός, πρεσβεύει ότι η πραγματικότητα ως ενότητα παράγεται γενετικά από μια και μοναδική αρχή. Η δεύτερη, η οποία είναι γνωστή ως πλουραλισμός ή πολυαρχία, θεωρεί ότι η αρχή της πραγματικότητας δεν ανάγεται στο εν. Οι πρώτοι στοχαστές που σπάνε τα δεσμά του μύθου και των κοσμογονιών που μέχρι τότε έδιναν τις απαντήσεις στο πρόβλημα της προέλευσης και της πολυμορφίας των φαινομένων του κόσμου, είναι οι προσωκρατικοί φιλόσοφοι, οι οποίοι προσεγγίζουν το εν λόγω ζήτημα με έναν τρόπο που θα μπορούσε να θεωρηθεί επιστημονικός, αφού θέτουν ένα στοιχείο της φύσεως , ως το εν από το οποίο πηγάζουν τα πολλά. Ο Ηράκλειτος όμως είναι ο πρώτος που συλλαμβάνει την ουσιώδη σύμπτωση μεταξύ του ενός και του πολλαπλού, του είναι και του γίγνεσθαι και φτάνει στο σημείο να ταυτίσει τα πολλά με το ένα λέγοντας ότι «εν πάντα είναι» . Αυτή η σχέση ενότητας προκύπτει από τη θεμελιώδη κοσμολογική θεώρηση του Ηρακλείτου, ο οποίος εκλαμβάνει το είναι ως χρόνο, τον οποίο στο εξαιρετικά σκοτεινό και δυσερμήνευτο απόσπασμα 52 , παρουσιάζει ως ένα παιδί που παίζει ζάρια. Μέσα από το παιχνίδι του κόσμου το ένα μεταμορφώνεται στα πολλά και αντίστροφα. Αυτή η σύλληψη του παιχνιδιού ως χρόνου είναι παρούσα σε όλη τη φιλοσοφία του Ηρακλείτου, η οποία βλέπει τον κόσμο ως ένα συνεχές γίγνεσθαι εντός του οποίου όλα τα αντίθετα ενώνονται, ακολουθώντας την κυκλική και όχι γραμμική, πορεία του χρόνου. Ο δεύτερος στοχαστής που αντιμετωπίζει το παιχνίδι ως θεμελιώδες φιλοσόφημα είναι ο Φρειδερίκος Νίτσε, ο οποίος βαδίζοντας στ’ αχνάρια του Ηρακλείτου, συνδέει το παιχνίδι του κόσμου με την αισθητική και στρέφεται τόσο εναντίον της μεταφυσικής όσο και της μοραλιστικής κοσμοθεώρησης. Ο Νίτσε δίνει κάθε φορά διαφορετικό περιεχόμενο στην έννοια του παιχνιδιού, με την αλλαγή αυτή να συντελείται σε άμεση συνάρτηση με την εξέλιξη της σκέψης του. Ο πρώιμος Νίτσε, επηρεασμένος από τη σκέψη του Αρθούρου Σοπενχάουερ, θα αντιμετωπίσει το παιχνίδι ως μια μεταφυσική, αισθητικού τύπου πρόταση και θα το συνδέσει με την τραγωδία. Αυτή γεννιέται από την σύγκρουση των δύο κυρίαρχων καλλιτεχνικών ενστίκτων, του απολλώνειου και του διονυσιακού. Είναι το παιχνίδι ανάμεσα στο πρωταρχικό διονυσιακό χάος και στην απολλώνεια περιοχή της φαινομενικότητας αυτό που γεννά την πραγματικότητα. Στην συνέχεια ωστόσο, ο Νίτσε θα μεταβάλλει ριζικά την σκέψη του και θα αντιμετωπίσει το παιχνίδι του κόσμου ως την κατεξοχήν αντί-μεταφυσική πρόταση, η οποία δίνει έμφαση στο εδώ και το τώρα του κόσμου, ενώ απορρίπτει την ύπαρξη ενός άλλου κόσμου όπως αυτός που πρότεινε για παράδειγμα ο Πλάτωνας και ο χριστιανισμός. Είναι η αισθητική πρόταση για τον κόσμο που έρχεται ως απάντηση στη μεταφυσική και την ηθική που συνοδεύει τις μετακοσμικές και θρησκευτικές κοσμοθεωρίες. Η αθωότητα του γίγνεσθαι, μια ιδέα που ο Νίτσε δανείζεται από τον Ηράκλειτο, συνιστά την απάντηση του Γερμανού φιλοσόφου στην ενοχή που πηγάζει από την θρησκεία. Στην τελευταία φάση του έργου του ο Νίτσε θα συνδέσει το παιχνίδι με την θεώρηση της τέχνης ως αντίδοτο στο μηδενισμό, καθώς και με τη δημιουργία της τάξης μέσα σε ένα χαοτικό σύμπαν, το οποίο δεν γνωρίζει εξωτερικούς νόμους και στερείται κάποιου εξωκοσμικά καθορισμένου σκοπού. Ο κόσμος φέρει εντός του το τέλος του και ανθίσταται σε οποιοδήποτε είδος ετεροκαθορισμού. Το παιχνίδι ταυτίζεται με την καλλιτεχνική δημιουργία κάθε πτυχής της φαινομενικότητας, μέσω της φαντασίας και επιπλέον συλλαμβάνεται ως ανεξάρτητο από οποιαδήποτε εξωτερική αρχή και αδιάφορο σε κάθε ηθικό καταλογισμό. Στην παρούσα Μεταπτυχιακή Διπλωματική Εργασία, επιχειρούμε να εξετάσουμε την οντολογία του παιχνιδιού στο στοχασμό δύο μεγάλων φιλοσόφων, του Ηρακλείτου και του Νίτσε. Προκειμένου να καταδειχθεί η σημασία της έννοιας του παιχνιδιού στη σκέψη των φιλοσόφων αυτών, θα πραγματευτούμε την συσχέτιση του παιχνιδιού με τις κεντρικές έννοιες της φιλοσοφίας τους, όπως αφ’ ενός είναι ο Λόγος, το πυρ, η διαλεκτική και ο θεός στον Ηράκλειτο, και αφ’ ετέρου η τέχνη, το γίγνεσθαι, ο προοπτικισμός και η τραγωδία στον Νίτσε.el
heal.abstractThe origins of play as a subject of philosophical discourse, concerning both the man and the world, as well as a metaphor and symbol of a world in constant motion can be traced back in the thought of Presocratic philosophers who tried to tackle the problem of the relation between One and Many. The ancient greek thought provided two answers to the question of the beginning of the world. The first one, monism, claims that the reality as a unity is constructed by a unique principle, while the second, pluralism, denies that the reality can be reduced to a single principle. The Presocratics, in their attempt to explain the origin and the diversity of the world, set a natural element as the One (Εν) from witch the Many (Πολλά) are produced. Heraclitus is the first philosopher who conceives the identity of the One and the Many and his cosmology can be reduced to a single phrase: «εν πάντα εί ναι» . This relation of unity and identity arises from the heraclitean view of world as time. In fragment 52 Heraclitus argues that time acts like a child at play. It is through the play of the world that the One is transformed to the Many and vice versa. The second philosopher who attributed great importance to the aspect of play was Friedrich Nietzsche. He detected a strong relation between the play of the world and aesthetics, while he struggled against moralism and metaphysic. The content of the notion of play in Nietzschean thought changes accordingly to the evolution of his thought. In his early work, we witness the effect of Arthur Schopenhauer’s theory had and in his book The Birth of Tragedy, Nietzsche attributes a metaphysical quality to play, which is defined as the interaction between the Apollonean and the Dionysian element in tragedy. It is the interplay between the primordial, Dionysian chaos and the Apollonean world of form that gives birth to the reality. In his later work, Nietzsche will change radically his view of play as he conceives it as a pure, anti-metaphysical notion which emphasizes on the here and now of the world, contrary to the religious and metaphysical faith in another ΄΄real΄΄, in the platonic sense, world. The innocence of becoming, an idea that Nietzsche adopts from Heraclitus, is the answer and the antidote to the metaphysical, moralistic guilt. In the last phase of his philosophical activity, Nietzsche connects the concept of play with the artistic creation of the world of form, through the function of the imagination. In this postgraduate thesis we will examine the concept of play in both Nietzsche and Heraclitus and its relation to major aspects of each philosophy, such as Logos, pyr, dialectics and unity in Heraclitus and art, becoming and perspectivism in Nietzsche.en
heal.advisorNameΜαγγίνη, Γκόλφωel
heal.committeeMemberNameΜαγγίνη, Γκόλφωel
heal.committeeMemberNameΣολωμού-Παπανικολάου, Βασιλικήel
heal.committeeMemberNameΠρελορέντζος, Ιωάννηςel
heal.academicPublisherΠανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίαςel
heal.academicPublisherIDuoi-
heal.numberOfPages114 σ.-
heal.fullTextAvailabilitytrue-
Appears in Collections:Διατριβές Μεταπτυχιακής Έρευνας (Masters) - ΦΠΨ

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Μ.Ε. ΠΑΣΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 2017.pdf1.9 MBAdobe PDFView/Open


This item is licensed under a Creative Commons License Creative Commons