Please use this identifier to cite or link to this item:
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/6395Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.author | Apostolopoulou, G. | en |
| dc.date.accessioned | 2015-11-11T08:43:31Z | - |
| dc.date.available | 2015-11-11T08:43:31Z | - |
| dc.identifier.uri | https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/6395 | - |
| dc.identifier.uri | http://dx.doi.org/10.26268/heal.uoi.9585 | - |
| dc.rights | Default License | - |
| dc.subject | - | - |
| dc.title | The open metaphysics of human existence: some examples from modern greek philosophy | el |
| heal.type | journalArticle | - |
| heal.type.en | Journal article | en |
| heal.type.el | Άρθρο περιοδικού | el |
| heal.generalDescription | 343 - 368 σ. | el |
| heal.generalDescription | Μετάφραση: Γεωργία Αποστολοπούλου | el |
| heal.dateAvailable | 2015-11-11T08:44:31Z | - |
| heal.language | en | - |
| heal.access | free | - |
| heal.recordProvider | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας | el |
| heal.publicationDate | 1999 | - |
| heal.bibliographicCitation | - | - |
| heal.abstract | Οι απόψεις των νεοελλήνων φιλοσόφων για την δυνατότητα της μεταφυσικής ως αυτοτελούς και θεμελιώδους φιλοσοφικής επιστήμης δεν είναι ενιαίες. Ο Ευάγγελος Παπανούτσος αποκλείει την μεταφυσική από τον κόσμο του πνεύματος, ενώ ο Νικόλαος Κορκοφίγκας την θεωρεί ως το με- ταφιλοσοφικό όραμα του ελληνικού πνεύματος, το οποίο περιλαμβάνει την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και την χριστιανική πίστη. Ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος προβάλλει μια θεωρητική εκδοχή της μεταφυσικής ως κοσμοθεωρίας. Εκ πρώτης όψεως, η μεταφυσική φαίνεται να είναι είτε μια ερμηνεία του προσωποκρατικού και μη εμπειρικού νοήματος είτε μια θεωρία που αξιοποιεί τα εμπειρικά αίτια και τα επιστημονικά πορίσματα. Ωστόσο οι συγκεκριμένες εκδοχές της μεταφυσικής, οι οποίες παρουσιάζονται στην συνέχεια και αναφέρονται ρητώς στην μεταφυσική ως αυτοτελή φιλοσοφική επιστήμη, χαρακτηρίζονται από περισσότερες κριτικές διαφοροποιήσεις. Η εκδοχή του Σπύρου Κυριαζόπουλου μπορεί να χαρακτηριστεί ως η κριτική μετάθεση από την ουσία στην ύπαρξη. Ο Κυριαζόπουλος αποδιαρθρώνει την μεταφυσική και την θεολογία ακολουθώντας σε πολλά σημεία τις απόψεις του Heidegger για την οντοθεολογία. Το επιχείρημά του είναι ότι ο Θεός δεν μπορεί να θεωρηθεί ως σταθερή ουσία πού θα μπορούσε να λειτουργήσει ως το υποκείμενο μιας λογικής κρίσης, η οποία να απαντάει στο ερώτημα περί Θεού, επειδή η έννοια του Θεού υπερβαίνει, πάντοτε το περιεχόμενό· της. Έτσι η μεταφυσική είναι πάντοτε δυνατή και πάντοτε ψευδής. Και ο Κυριαζόπουλος συμπεραίνει ότι μόνον μια φαινομενολογία της θεμελιώδους αντίφασης μεταξύ της έννοιας και του περιεχομένου της έννοιας μπορεί να ερμηνεύσει την πρωταρχική σχέση της ανθρώπινης ύπαρξης προς τον Θεό ως την σχέση μεταξύ εγώ και σύ. Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος θέλει να καταδείξει με την μεταφυσική του ότι υπάρχει ένας ανοιχτός δρόμος που υπερβαίνει την σύσταση του κόσμου και οδηγεί στον Θεό. Ο Κανελλόπουλος επικρίνει το έργο του Kant Προλεγόμενα σε κάβε μελλοντική μεταφυσική ως τον πρόλογο ενός βιβλίου, το οποίο ο Kant παρά την υπόσχεσή του δεν κατόρθωσε να γράψει, επειδή ακριβώς ο ίδιος ο Kant, με την φιλοσοφία του κατέστρεψε το περιεχόμενο του μελλοντικού βιβλίου του. Έτσι ο Κανελλόπουλος αναλαμβάνει να αποκαταστήσει την μεταφυσική υπό νέους όρους. Ο ίδιος διακρίνει την μεταφυσική αλήθεια από την επιστημονική ακρίβεια και προσδιορίζει την θέση της μεταφυσικής στην περιοχή μεταξύ επιστήμης και θρησκείας Η μεταφυσική έχει διπλή σημασία κατά τον Κανελλόπουλο. Ως υπαρξιακό εγχείρημα η μεταφυσική είναι το διαρκές οδοιπορικό του ανθρώπου προς τον Θεό, ενώ ως έργο του φιλοσοφικού λόγου η μεταφυσική παραμένει η ημιτελής θεωρία για το νόημα της πραγματικότητας ως ολότητας. Ο Χρήστος Γιανναράς προβάλλει μια μετανεωτερική μετά-φυσική, η οποία στρέφεται τόσο εναντίον της αντιεμπειρικής θρησκειοποιημένης μεταφυσικής του μεσαίωνα όσο και εναντίον της νεωτερικότητας, η οποία έθεσε στο περιθώριο το κατ’ εξοχήν μεταφυσικό ερώτημα, δηλαδή το ερώτημα για το νόημα της ύπαρξης. Ο Γιανναράς προτείνει μια μεταφυσική της αναφορικότητας, η οποία υπερβαίνει τόσο την γνωσιοκρατική εκδοχή της σχέσης υποκειμένου και αντικειμένου όσο και την ορθολογική έμφαση στην έλλογη ταυτότητα του υποκειμένου. Ο ίδιος αναλύει την αναφορικό- τητα ως την πραγματική σχέση της υπαρκτής υποκειμενικότητας προς το Άλλο, ως την αδιάσπαστη δυναμική μεταξύ καθαρής επιθυμίας και υπερβατικής κλήσης. Κατά την γνώμη μου αυτή η μεταφυσική μπορεί να θεωρηθεί ως έκφραση «Καππαδοκιανής μετανεωτερικότητας», επειδή ακριβώς περιγράφει το Άλλο με τους όρους της θεολογίας των Καππαδοκιανών Πατέρων της Εκκλησίας, οι οποία είχαν δώσει προτεραιότητα στην σχέση και στις ενέργειες των θείων προσώπων της Αγίας Τριάδος. Όπως διαπιστώνουμε, οι αναζητήσεις των τριών φιλοσόφων έχουν ως αφετηρία την ριζική διαφοροποίηση από την κλασσική μεταφυσική της ουσίας και εξετάζουν την ανοιχτότητα της ανθρώπινης ύπαρξης ως την δυνατότητα υπέρβασης του θανάτου. Οι τρεις φιλόσοφοι προσδιορίζουν την ορθολογικότητα κατά τέτοιον τρόπο, ώστε μας επιτρέπουν να συμπεράνουμε ότι στην νεότερη και στην σύγχρονη Ελλάδα οι αντιλήψεις για τον πολιτισμό και' για τον άνθρωπο είναι προσανατολισμένες περισσότερο σε ένα μεγάλο όραμα παρά σε μια μεγάλη θεωρία για τον κόσμο. | el |
| heal.publisher | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας | - |
| heal.journalName | Δωδώνη Μέρος Τρίτο Επιστημονική Επετηρίδα Τμήματος Φιλοσοφίας Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων; Τομ. 28 (1999) | el |
| heal.journalType | peer-reviewed | - |
| heal.fullTextAvailability | true | - |
| Appears in Collections: | Τόμος 28 (1999) | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| 25. The open metaphysics of human existence. Some examples from modern greek philosophy.pdf | 1.02 MB | Adobe PDF | View/Open |
This item is licensed under a Creative Commons License
