Please use this identifier to cite or link to this item: https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/37851
Full metadata record
DC FieldValueLanguage
dc.contributor.authorΜπριάκου, Ειρήνη-Νίκηel
dc.date.accessioned2024-06-10T08:00:09Z-
dc.date.available2024-06-10T08:00:09Z-
dc.identifier.urihttps://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/37851-
dc.identifier.urihttp://dx.doi.org/10.26268/heal.uoi.17558-
dc.rightsCC0 1.0 Universal*
dc.rights.urihttp://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/*
dc.subjectΑρχαιοελληνική τραγωδίαel
dc.subjectΕυριπίδηςel
dc.subjectΤρωάδεςel
dc.titleΕνδοδραματικές κατευθυντήριες ενδείξεις της ανταπόκρισης του κοινού στις Τρωάδες του Ευριπίδη. Από το κείμενο στην παράστασηel
dc.typedoctoralThesisen
heal.typedoctoralThesisel
heal.type.enDoctoral thesisen
heal.type.elΔιδακτορική διατριβήel
heal.dateAvailable2024-06-10T08:01:09Z-
heal.languageelel
heal.accessfreeel
heal.recordProviderΠανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολήel
heal.publicationDate2024-03-19-
heal.abstractΗ παρούσα διδακτορική διατριβή συνιστά μια μελέτη των ενδοδραματικών κατευθυντήριων ενδείξεων της ανταπόκρισης του θεατρικού κοινού στις Τρωάδες του Ευριπίδη. Συγκεκριμένα, επιχειρείται η ανίχνευση των ενοφθαλμισμένων στο κείμενο σημάτων που αφορούν την επιθυμητή και επιδιωκόμενη συναισθηματική, διανοητική ή αισθητική αντίδραση των θεατών του ευριπίδειου έργου. Η διατριβή δομείται ως εξής: Εισαγωγή, Κεφάλαιο 1ο: «Τρωάδες: ένα αντιπολεμικό μανιφέστο;», Κεφάλαιο 2ο: «Η ενδοδραματική πρόσληψη του πάθους ως δείκτης της ανταπόκρισης του κοινού», Κεφάλαιο 3ο: «Διεγείροντας την ανταπόκριση του κοινού μέσα από επικά και τραγικά διακείμενα», Κεφάλαιο 4ο: «Οπτικοποιώντας το πάθος: η ὄψις ως όχημα επίτασης του παθητικού στοιχείου», Κεφάλαιο 5ο: «Από το κείμενο…στη σύγχρονη παράσταση», Συμπεράσματα, Βιβλιογραφία, Παράρτημα (Πίνακες Παραστασιογραφίας), Ευρετήριο αρχαίων χωρίων. Στο εισαγωγικό κεφάλαιο τίθενται οι μεθοδολογικές προϋποθέσεις της κειμενοκεντρικής έρευνας που ακολουθείται και επιχειρείται μια ανασκόπηση της προγενέστερης βιβλιογραφίας που αφορά τη μελέτη των συναισθημάτων, αλλά και του θεατρικού κοινού της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας. Στο πρώτο κεφάλαιο μελετάται το «αντιπολεμικό μήνυμα» του έργου και η πιθανή καθοδήγηση της ανταπόκρισης των θεατών. Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζονται τα χωρία εκείνα, όπου ο τραγικός ποιητής μειώνει τη χρονική απόσταση ανάμεσα στο hic et nunc της τραγωδίας και στην ιστορική και κοινωνικοπολιτική πραγματικότητα του 5ου π.Χ. αιώνα επιχειρώντας τη συναισθηματική και νοητική «αφύπνιση» του θεατρικού κοινού. Συγκεκριμένα, ερευνώνται οι πτυχές του δράματος, όπου ο τραγικός ποιητής στην προσπάθειά του να καθρεφτίσει την αθλιότητα του πολέμου κυρίως στη μοίρα των Τρωάδων, επιχειρεί να απευθύνει μια προειδοποίηση στο αθηναϊκό κοινό για τις συμφορές που προκαλεί ο πόλεμος. Στο δεύτερο κεφάλαιο εξετάζεται η ενδοδραματική πρόσληψη του πάθους ως δείκτης της ανταπόκρισης του εξωδραματικού κοινού. Η μελέτη των αντιδράσεων του εσωτερικού κοινού καταδεικνύει ότι οι ενδοδραματικοί θεατές λειτουργούν ως δραματικοί διαμεσολαβητές ανάμεσα σε όσα παριστάνονται επί σκηνής και στο εξωτερικό κοινό. Συνιστώντας μια ομάδα «εκ των έσω παρατηρητών», η οποία εκτίθεται άμεσα στο πάθος, οι ενδοδραματικοί θεατές παρέχουν συχνά συγκινησιακά –και όχι μόνο– πρότυπα για την ανταπόκριση του θεατρικού κοινού του 5ου π.Χ. αιώνα. Στο τρίτο κεφάλαιο επιχειρείται μια διακειμενική ανάγνωση των Τρωάδων, όπου εξετάζονται επικά και τραγικά διακείμενα, τα οποία χρησιμοποιεί ο Ευριπίδης ως κώδικες επικοινωνίας που καθορίζουν το πλαίσιο της αντίδρασης του θεατή. Πιο αναλυτικά, μελετώνται τα χωρία στα οποία ο τραγικός ποιητής, εκμεταλλευόμενος τη λογοτεχνική γνώση του κοινού, επιχειρεί μέσω α) υπαινιγμών (allusions) σε προηγούμενα έργα και β) μετασχηματισμών (transformations) της προγενέστερης λογοτεχνικής και θεατρικής παράδοσης να «κατευθύνει» ή να επηρεάσει την προσληπτική δεκτικότητα του κοινού. Το τέταρτο κεφάλαιο υποδιαιρείται σε δύο υποκεφάλαια. Στο πρώτο μέρος που φέρει τον τίτλο «Η υλική πλευρά της παράστασης: σκηνογραφία, ενδυματολογία» εξετάζονται οι δείκτες της ὄψεως που εγγράφονται μέσα στο κείμενο και αφορούν την υλική πλευρά της παράστασης, δηλαδή τη σκηνογραφία (σκηνικές κατασκευές, σκηνικά αντικείμενα-props) και την ενδυματολογία (ενδύματα, προσωπεία). Το δεύτερο μέρος με τίτλο «Το σώμα ως “χώρος” αποτύπωσης του πάθους» αφορά τη μελέτη των ζητημάτων που σχετίζονται με τη σκηνοθεσία και συγκεκριμένα τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μπορεί μέσα από τη στάση του, τις χειρονομίες και τις κινήσεις να αποτελέσει τον κεντρικό οπτικό πόλο και να επηρεάσει την οπτική αισθητική της παράστασης των Τρωάδων. Στο πέμπτο κεφάλαιο μελετώνται παραστάσεις του ευριπίδειου έργου στη σύγχρονη σκηνή λαμβάνοντας υπόψη τη φιλολογική ανάλυση που έχει προηγηθεί στα κεφάλαια της διατριβής. Μέσω της εξέτασης των παραστασιακών δεδομένων ανιχνεύονται οι τρόποι και τα μέσα με τα οποία οι σύγχρονοι συντελεστές μιας παράστασης (σκηνοθέτες, σκηνογράφοι, ενδυματολόγοι, μουσικοσυνθέτες, ηθοποιοί κλπ) επιχειρούν τη δείνωση του πάθους, επιδιώκοντας τη συναισθηματική, αισθητική ή διανοητική διέγερση του θεατρικού κοινού. Η διδακτορική διατριβή ολοκληρώνεται με τα συμπεράσματα, όπου ανακεφαλαιώνονται οι βασικές διαπιστώσεις της έρευνας σχετικά με τις ενδοδραματικές κατευθυντήριες ενδείξεις της ανταπόκρισης των θεατών στις Τρωάδες του Ευριπίδη.el
heal.advisorNameΓκαστή, Ελένηel
heal.committeeMemberNameΓκαστή, Ελένηel
heal.committeeMemberNameΑρβανίτη, Αικατερίνηel
heal.committeeMemberNameΜαρίνης, Άγιςel
heal.committeeMemberNameΣυνοδινού, Αικατερίνηel
heal.committeeMemberNameΚαραμάνου, Ιωάνναel
heal.committeeMemberNameΑντωνόπουλος, Ανδρέαςel
heal.committeeMemberNameΚοντογιώργη, Αναστασίαel
heal.academicPublisherΠανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Φιλολογίαςel
heal.academicPublisherIDuoiel
heal.numberOfPages333el
heal.fullTextAvailabilitytrue-
Appears in Collections:Διδακτορικές Διατριβές - ΦΛΛ

Files in This Item:
File Description SizeFormat 
Briakou-PHD-uoi-2024.pdf9.05 MBAdobe PDFView/Open


This item is licensed under a Creative Commons License Creative Commons