Please use this identifier to cite or link to this item:
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/31402Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.author | Καλησπεράτη, Πολυξένη | el |
| dc.date.accessioned | 2021-10-06T09:59:22Z | - |
| dc.date.available | 2021-10-06T09:59:22Z | - |
| dc.identifier.uri | https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/31402 | - |
| dc.identifier.uri | http://dx.doi.org/10.26268/heal.uoi.11223 | - |
| dc.rights | Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 United States | * |
| dc.rights.uri | http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/us/ | * |
| dc.subject | Μοριακή διαγνωστική | el |
| dc.subject | Υγρή βιοψία | el |
| dc.subject | Βιοδείκτες υγρής βιοψίας | el |
| dc.subject | Μη-μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα (ΜΜΚΠ) | el |
| dc.subject | Molecular diagnostic | en |
| dc.subject | Liquid biopsy | en |
| dc.subject | Biomarkers in liquid biopsy | en |
| dc.subject | Lung cancer, non-small cell (NMC) | en |
| dc.title | Ο ρόλος και η κλινική χρησιμότητα της υγρής βιοψίας στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα | el |
| dc.title | The role and clinical utility of liquid biopsy in non-small cell lung cancer | en |
| heal.type | masterThesis | - |
| heal.type.en | Master thesis | en |
| heal.type.el | Μεταπτυχιακή εργασία | el |
| heal.classification | Πνεύμονας -- Καρκίνος | - |
| heal.dateAvailable | 2021-10-06T10:00:23Z | - |
| heal.language | el | - |
| heal.access | free | - |
| heal.recordProvider | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Υγείας. Τμήμα Ιατρικής | el |
| heal.publicationDate | 2021 | - |
| heal.bibliographicCitation | Βιβλιογραφία: σ. 124-138 | el |
| heal.abstract | Ο καρκίνος αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα παγκοσμίως που πλήττει ολοένα και περισσότερο την δημόσια υγεία, την κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη και την ευημερία. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή συγκεκριμένων πολιτικών δράσης αλλά και ειδικών μοριακών διαγνωστικών μεθόδων για τον έλεγχο και την παρακολούθηση αυτής της ασθένειας έχουν σημαντικά οφέλη στους δείκτες ζωής του παγκόσμιου πληθυσμού αλλά και στην ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών (Πατελάρου, et al, 2011). Η μέθοδος της υγρής βιοψίας είναι μία καινοτόμα λύση των τελευταίων ετών με σημαντικότερες εφαρμογές της σε ποικίλα στάδια του καρκίνου, όπως στον προσυμπτωματικό έλεγχο, στην έγκαιρη ανίχνευση, στην πρόβλεψη της πρόγνωσης, στην σταδιοποίηση, στην παρακολούθηση της εξέλιξης της νόσου και του κινδύνου υποτροπής καθώς επίσης και στην παρακολούθηση της απόκρισης των ασθενών και στον εντοπισμό της ελάχιστης υπολειμματικής νόσου. Η πλειοψηφία των βιοδεικτών που χρησιμοποιούνται στις μέρες μας συνεισφέρουν στις γνώσεις μας για την γονιδιωματική του καρκίνου, αποκαλύπτοντας γενετικές παραλλαγές, μοριακές αλλαγές και μεταλλάξεις που σχετίζονται με αυτή την νόσο. Οι σημαντικότερες εξ΄ αυτών εντοπίζονται στο κυκλοφορούν καρκινικό DNA (ctDNA) καθώς είναι ο πιο μελετημένος βιοδείκτης υγρής βιοψίας και ακολουθούν τα κυκλοφορούντα καρκινικά κύτταρα (CTCs), τα RNA (miRNA), τα εξωσώματα (EVs), τα αιμοπετάλια(TEPs) και οι πρωτεΐνες. Μεγάλα ερευνητικά προγράμματα και ποικίλες μελέτες έχουν αποδείξει ότι οι βιοδείκτες αυτοί χρησιμοποιούνται ευρέως σε διάφορους καρκίνους συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα (Leers, 2019). Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο πιο συχνά διαγνωσμένος καρκίνος παγκοσμίως και η κυριότερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άνδρες στον παγκόσμιο πληθυσμό (UICC, 2020). Πρόκειται για μία ετερογενής ασθένεια με φτωχή πρόγνωση και κακή συνολική επιβίωση. Παρόλα αυτά η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης έφερε στο προσκήνιο τις λεγόμενες βιολογικές ή στοχευμένες θεραπείες, όπου ουσιαστικά κατέστη δυνατή η ανάπτυξη νέων φαρμάκων-αναστολέων με δράση κατά συγκεκριμένων τμημάτων του όγκου. Τα πιο αντιπροσωπευτικά παραδείγματα στον καρκίνο αυτό είναι τα φάρμακα ερλοτινίμπη ή γεφιτινίμπη για τις μεταλλάξεις στον υποδοχέα του επιδερμικού αυξητικού παράγοντα-EGFR , η κριζοτινίμπη για τις αναδιατάξεις στην κινάση του αναπλαστικού λεμφώματος-ALK και η σοραφενίμπη για τις παραλλαγές του ογκογονιδίου της οικογένειας των RAS πρωτεϊνών-KRAS. Οι μεταλλάξεις αυτές εντοπίζονται στο μεγαλύτερο ποσοστό στο ctDNA και στα CTCs στον μη μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα (NSCLC), καθώς αυτός είναι ο κύριος ιστολογικός υπότυπος καρκίνου του πνεύμονα και έχουν μελετηθεί οι περισσότερο επικυρωμένοι προγνωστικοί βιοδείκτες. Επίσης, εντοπίζονται οι μεταλλάξεις MET, BRAF, ROS1, RET, NTRK, HER2, PI3Ks, FGFR, DDR2, MEK1 σε ένα πολύ μικρότερο ποσοστό της τάξης του 1-5%. Επιπλέον, στον δευτερεύοντα ιστολογικό υπότυπο, τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα(SCLC) έχουν βρεθεί ορισμένες μεταλλάξεις (FGFR, TP53, DDR2, PI3KCA) με διαφορετική συχνότητα στο ctDNA και στα CTCs, ωστόσο δεν έχουν βρεθεί ακόμα οι κατάλληλες θεραπευτικές επιλογές (Villalobos, et al, 2017). Έτσι, χάρη σε πρόσφατες εξελίξεις σε μοριακές στρατηγικές και αναλυτικές πλατφόρμες, έχει αυξηθεί ο αριθμός των δυνατοτήτων των βιοδεικτών της υγρής βιοψίας στα πρώιμα αλλά και στα θεραπευτικά στάδια του μη μικροκυτταρικού καρκίνου του πνεύμονα. Ωστόσο, η ακριβής και έγκαιρη διάγνωση όλων των ιστολογικών υπότυπων καρκίνου του πνεύμονα είναι ζωτικής σημασίας για την αποτελεσματικότερη θεραπεία του αλλά και για την καλύτερη ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών (Wadowska, et al, 2020). Μελλοντικά, θα πρέπει να ξεπεραστούν οι υπάρχοντες περιορισμοί που σχετίζονται με την υγρή βιοψία, να αναπτυχθούν ακόμα πιο ισχυρές και ευαίσθητες τεχνολογίες για την απομόνωση και την ανάλυση των κυκλοφορούντων βιοδεικτών και να μελετηθεί και να εκτιμηθεί περαιτέρω η κλινική χρησιμότητα τους σε όλα τα στάδια του καρκίνου. Έτσι, περισσότερες πληροφορίες από ενεργές συνεργασίες μεταξύ κλινικών και ακαδημαϊκών ερευνητικών εργαστηρίων θα συμβάλλουν στην καλύτερη κατανόηση της ετερογένειας και της εξέλιξης του καρκίνου, στους μηχανισμούς μετάστασης, στην διαχρονική παρακολούθησή του αλλά και στην κλινική επικύρωση των νέων τεχνολογιών, με άμεση συνέπεια την καθολική εφαρμογή της υγρής βιοψίας σε όλα τα στάδια των ποικίλων τύπων καρκίνου (Minji, et al, 2018). | el |
| heal.abstract | Cancer is one of the major problems in the world, increasingly affecting public health, socio-economic development and prosperity. Therefore, the implementation of specific action policies and specific molecular diagnostic methods for the control and monitoring of this disease have significant benefits on the life indicators of the global population and the quality of life of cancer patients (Πατελάρου, et al, 2011). The liquid biopsy method is an innovative solution of recent years with its most important applications in various stages of cancer, such as screening, early detection, prognosis, staging, monitoring the progression of the disease and the risk of recurrence. as well as monitoring patient response and detecting minimal residual disease. The majority of biomarkers used today contribute to our knowledge of cancer genomics, revealing genetic variants, molecular changes, and mutations associated with this disease. The most important of these are found in circulating tumor DNA (ctDNA) as it is the most studied biomarker of liquid biopsy, followed by circulating cancer cells (CTCs), RNAs (miRNAs), exosomes (EVs), platelets (TEPs) and proteins. Major research projects and a variety of studies have shown that these biomarkers are widely used in a variety of cancers including lung cancer (Leers, 2019). According to statistics, lung cancer is the most commonly diagnosed cancer worldwide and the leading cause of cancer death in men worldwide (UICC, 2020). It is a heterogeneous disease with a poor prognosis and poor overall survival. Nevertheless, the progress of medical science has brought to the fore the so-called biological or targeted therapies, where it has become possible to develop new inhibitor drugs with action against specific parts of the tumor. The most representative examples of this cancer are the drugs erlotinib or gefitinib for mutations in epidermal growth factor receptor-EGFR, crizotinib for rearrangements in regenerative lymphoid kinase-ALK and sorafenib for oncogenic variants in the RAS family of proteins-KRAS. These mutations are most common in ctDNA and CTCs in non-small cell lung cancer (NSCLC), as this is the major histological subtype of lung cancer and the most validated prognostic biomarkers have been studied in this subtype. MET, BRAF, ROS1, RET, NTRK, HER2, PI3Ks, FGFR, DDR2, MEK1 mutations are also detected in a much smaller percentage of 1-5%. In addition, in the secondary histological subtype, small cell lung cancer (SCLC), certain mutations (FGFR, TP53, DDR2, PI3KCA) have been found with different frequencies in ctDNA and CTCs, but the appropriate treatment options have not yet been found (Villalobos, et al, 2017). Thus, thanks to recent advances in molecular strategies and analytical platforms, the number of liquid biopsy biomarkers in the early and therapeutic stages of non-small cell lung cancer has increased. However, accurate and timely diagnosis of all histological subtypes of lung cancer is vital for its more effective treatment but also for the better quality of life of cancer patients (Wadowska, et al, 2020). In the future, existing limitations associated with liquid biopsy should be overcome, even more robust and sensitive technologies for the isolation and analysis of circulating biomarkers should be developed, and their clinical utility at all stages of cancer should be further studied and evaluated. Thus, more information from active collaborations between clinical and academic research laboratories will contribute to a better understanding of the heterogeneity and evolution of cancer, the mechanisms of metastasis, its monitoring over time and the clinical validation of new technologies, with immediate consequence of liquid biopsy’s universal application at all stages of various types of cancer (Minji, et al, 2018). | el |
| heal.advisorName | Μαγκλάρα, Αγγελική | el |
| heal.committeeMemberName | Μαγκλάρα, Αγγελική | el |
| heal.committeeMemberName | Μπαϊρακτάρη, Ελένη | el |
| heal.committeeMemberName | Λεονταρίτης, Γεώργιος | el |
| heal.academicPublisher | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Επιστημών Υγείας. Τμήμα Ιατρικής | el |
| heal.academicPublisherID | uoi | - |
| heal.numberOfPages | 138 σ. | - |
| heal.fullTextAvailability | true | - |
| Appears in Collections: | Διατριβές Μεταπτυχιακής Έρευνας (Masters) - ΙΑΤ | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| Μ.Ε. ΚΑΛΗΣΠΕΡΑΤΗ ΠΟΛΥΞΕΝΗ 2021.pdf | 4.2 MB | Adobe PDF | View/Open |
This item is licensed under a Creative Commons License
