Please use this identifier to cite or link to this item:
https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/29471Full metadata record
| DC Field | Value | Language |
|---|---|---|
| dc.contributor.author | Πόλκα, Χάρις | el |
| dc.date.accessioned | 2019-07-30T08:12:48Z | - |
| dc.date.available | 2019-07-30T08:12:48Z | - |
| dc.identifier.uri | https://olympias.lib.uoi.gr/jspui/handle/123456789/29471 | - |
| dc.identifier.uri | http://dx.doi.org/10.26268/heal.uoi.475 | - |
| dc.rights | Default License | - |
| dc.subject | Κρητική Σχολή | el |
| dc.subject | Ζωγραφική 15ου αιώνα | el |
| dc.subject | Τζαφούρης Νικόλαος | el |
| dc.subject | Χάνδακας | el |
| dc.subject | Cretan Icons | en |
| dc.subject | Art of 15th century | en |
| dc.subject | Tzafouris | en |
| dc.subject | Candia | en |
| dc.title | Ο κρητικός ζωγραφός Νικόλαος Τζαφούρης | el |
| heal.type | masterThesis | - |
| heal.type.en | Master thesis | en |
| heal.type.el | Μεταπτυχιακή εργασία | el |
| heal.secondaryTitle | εντυπόγραφα και αποδιδόμενα έργα | el |
| heal.classification | Κρητική Σχολή Ζωγραφικής | el |
| heal.dateAvailable | 2019-07-30T08:13:48Z | - |
| heal.language | el | - |
| heal.access | free | - |
| heal.recordProvider | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας | el |
| heal.publicationDate | 2018 | - |
| heal.bibliographicCitation | Βιβλιογραφία: σ. 139-149 | el |
| heal.abstract | Η παρούσα διπλωματική εργασία επικεντρώνεται στη μελέτη των ενυπογράφων φορητών έργων του Κρητικού ζωγράφου Νικολάου Τζαφούρη ή Ζαφούρη, καθώς και ορισμένων που του έχουν αποδοθεί. Επειδή τα φιλοτεχνήματα που έχουν προσγραφεί στον εν λόγω καλλιτέχνη και στο εργαστήριο αυτού είναι πολυπληθή, επελέγησαν να παρουσιασθούν δεκατρία εξ αυτών, τα οποία μπορούν με μεγαλύτερη ασφάλεια να αποδοθούν στον χρωστήρα του ίδιου του Τζαφούρη. Εντούτοις, στις αναλύσεις των έργων αυτών γίνεται μια σύντομη αναφορά και σε ορισμένα δημιουργήματα που έχουν αποδοθεί από τους μελετητές στο εργαστήριο του ζωγράφου. Προσετέθησαν δε και μερικά ακόμη έργα, που δεν έχουν έως τώρα σημειωθεί στη βιβλιογραφία. Ο ζωγράφος Νικόλαος Τζαφούρης έζησε και εργάσθηκε στον Χάνδακα κατά το β’ μισό του 15ου αιώνα, ήταν, δηλαδή, σύγχρονος του Νικολάου Ρίτζου και του Ανδρέα Παβία. Το όνομά του εντοπίζεται για πρώτη φορά σε έγγραφο του 1487, το οποίο σχετίζεται με οικονομικές του υποθέσεις. Από μεταγενέστερο έγγραφο μαθαίνουμε πως ο Τζαφούρης το 1492 μαζί με τον Γεώργιο Βλαστό και τον γλύπτη Νικόλαο Βαρβαρίγο κλήθηκε από τον Βενετό διοικητή του Ναυπλίου, τον Johannes Nanni, να φιλοτεχνήσει την pala d’ altare της καθολικής εκκλησίας της προαναφερθείσας περιοχής. Βάσει της αρχειακής μαρτυρίας, ο Τζαφούρης έπρεπε να εικονίσει είκοσι τρεις μορφές. Για την εργασία του θα λάμβανε 13 χρυσά δουκάτα, ποσό που φανερώνει πως ήταν ένας αναγνωρισμένος ζωγράφος εκείνη την εποχή. Σε άλλο έγγραφο διαβάζουμε πως ο καλλιτέχνης υπέγραψε συμφωνητικό την 20η Αυγούστου του 1500, ενώ το 1501 η σύζυγός του, η Μαρία Pirin, αναφέρεται ως χήρα. Επομένως, ο Τζαφούρης πρέπει να πέθανε στον Χάνδακα το 1501. Μνεία της διαθήκης του γίνεται σε έγγραφο της 23ης Φεβρουαρίου του 1537. Επτά μόνον έργα φέρουν την υπογραφή του Νικολάου Τζαφούρη και είναι τα εξής: 1) Θεοτόκος Madre della Consolazione, Τεργέστη (άλλοτε), ιδιωτική συλλογή, 2) Θεοτόκος Madre della Consolazione, Ολλανδία, ιδιωτική συλλογή (ως μόνιμο δάνειο στο Ikonen - Μuseum του Recklinghausen), 3) Θεοτόκος Madre della Consolazione, Αθήνα, Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, 4) ο Χριστός «Άκρα Ταπείνωση» με την Παναγία και τον Ιωάννη, Βιέννη, Kunsthistorisches Museum, 5) τρίπτυχο με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, τη Γέννηση του Χριστού, την Pietà και το Άγιο Μανδήλιο, Αγία Πετρούπολη, Hermitage Museum, 6) Ελκόμενος επί Σταυρού, Νέα Υόρκη, Metropolitan Museum of Art και 7) Δέηση, Κέρκυρα, Μουσείο Αντιβουνιώτισσας. Από τα αποδιδόμενα στον ζωγράφο φορητά έργα παρουσιάζονται τα εξής: 1) Pietà, Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη, 2) τρίπτυχο με τη Θεοτόκο Madre della Consolazione, με δύο διακόνους της Καθολικής Εκκλησίας, με τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, με τον άγιο Γεώργιο και σταυρό, Λονδίνο, συλλογή Κ. Λεβέντη, 3) Θεοτόκος Madre della Consolazione με τον άγιο Φραγκίσκο της Ασσίζης, Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, 4) δεξί φύλλο τριπτύχου με τη Μεταμόρφωση, Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, 5) τρίπτυχο με τη Γέννηση του Χριστού και τους αγίους Φραγκίσκο και Βενέδικτο της Νουρσίας, Ρώμη, Pinacoteca Vaticana, 6) Θεοτόκος Madre della Consolazione, Τεργέστη, Comunità Serbo – Ortodossa, 7) Θεοτόκος Madre della Consolazione, Τεργέστη, Comunità Serbo – Ortodossa, 8) Θεοτόκος Madre della Consolazione, Βενετία, Palazzo Santa Sofia (Cà d’Oro), 9) ο Χριστός και η Σαμαρείτις, Αθήνα, Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλο), 10) ο Χριστός «Άκρα Ταπείνωση», Πάτμος (Χώρα), Μονή Ζωοδόχου Πηγής, 11) ο Χριστός «Άκρα Ταπείνωση», Αθήνα, Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο, συλλογή Σαρόγλου, 12) ο Χριστός «Άκρα Ταπείνωση», Αθήνα, Μουσείο Παύλου και Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου, 13) ένθρονος Χριστός με τους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, Πίζα, Museo Nazionale di San Matteo. Ο Τζαφούρης συγκαταλέγεται στους σπουδαιοτέρους ζωγράφους του 15ου αιώνα, που έδρασαν στον βενετοκρατούμενο Χάνδακα. Βάσει ορισμένων μελετητών, ο εν λόγω καλλιτέχνης δημιούργησε τρεις νέους εικονογραφικούς τύπους: τη Γέννηση του Χριστού, τον Χριστό «Άκρα Ταπείνωση» και τη Θεοτόκο Madre della Consolazione. Στα έργα του Τζαφούρη η σχέση προσώπων και χώρου είναι αμιγώς συμβατική. Οι μορφές είναι γήινες, οι αναλογίες τους αρμονικές και συμμετρικές. Τα πρόσωπά τους είναι γοτθίζοντα, έχουν αμυγδαλωτά μάτια, ίσιες μύτες και καλογραμμένα χείλη. Ο προπλασμός είναι μελιχρός, τα σαρκώματα ανοικτότερα και πλατύτερα, ενώ ο ρόλος των λευκών γραμμών περιορισμένος. Ο όγκος εκφράζεται μέσω της ήπιας μετάβασης από τη σκιά στο φως. Η πτυχολογία των ενδυμάτων των εικονιζομένων είναι εύκαμπτη και αποδίδει το εύρος και τον όγκο του σώματός τους. Δεν λείπουν, ωστόσο, και οι περιπτώσεις στις οποίες η απόδοση της πτυχολογίας είναι συντηρητικότερη. Η χρωματολογία των ενδυμάτων είναι σταθερή. Σε αυτά κυριαρχεί το grenat, το αιματόχρουν, αποχρώσεις του πρασίνου, το χαλκόχρουν και το μπλε nuit ή pétrole. Τα έργα που φιλοτέχνησε ο Τζαφούρης «al italiana» έχουν αναδρομικό χαρακτήρα, αφού για τη δημιουργία τους ακολουθήθηκαν κυρίως πρότυπα τόσο εικονογραφικά όσο και τεχνοτροπικά της ιταλικής ζωγραφικής του 14ου αιώνα. Σε ένα μόνον έργο που ζωγραφίσθηκε από τον Τζαφούρη «alla maniera greca», στη Δέηση της Αντιβουνιώτισσας, ακολουθείται ένα συγκεκριμένο εικονογραφικό σχήμα, που καθιέρωσε ο Άγγελος Ακοτάντος και το οποίο φαίνεται να δημιουργήθηκε επί τη βάσει υστεροβυζαντινών καλλιτεχνικών προτύπων της Κωνσταντινούπολης. Ο Τζαφούρης υπήρξε ανακαινιστής της κρητικής τέχνης. Σταχυολογώντας και εγκολπώνοντας τα διδάγματα της βυζαντινής και της δυτικής ζωγραφικής, ανέμειξε στα φιλοτεχνήματά του φαινομενικώς ετερόκλιτα στοιχεία, καθιστώντας τα πρωτοποριακά για τους χρόνους κατασκευής τους. | el |
| heal.advisorName | Μαντάς, Απόστολος | el |
| heal.committeeMemberName | Μαντάς, Απόστολος | el |
| heal.committeeMemberName | Σταυράκος, Χρήστος | el |
| heal.committeeMemberName | Στούφη-Πουλημένου, Ιωάννα | el |
| heal.academicPublisher | Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Φιλοσοφική Σχολή. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας | el |
| heal.academicPublisherID | uoi | - |
| heal.numberOfPages | 149 σ. | - |
| heal.fullTextAvailability | true | - |
| Appears in Collections: | Διατριβές Μεταπτυχιακής Έρευνας (Masters) - ΙΣΤ | |
Files in This Item:
| File | Description | Size | Format | |
|---|---|---|---|---|
| Μ.Ε. ΠΟΛΚΑ ΧΑΡΙΣ 2018.pdf | 27.63 MB | Adobe PDF | View/Open |
This item is licensed under a Creative Commons License
